Nod Canolfan Materion Rhyngwladol Cymru yw pontio’r bwlch rhwng cymdeithas sifil Cymru a chymunedau, academia a llunwyr polisi (Cymru, y Deyrnas Unedig, Ewrop ac yn rhyngwladol) wrth gysylltu polisi ac arfer – gan uno meddylfryd byd-eang gyda gweithredu effeithiol ac ymarferol, ac i’r gwrthwyneb.
Yn ystod 2014-19, roedd rhaglen Cymru dros Heddwch Canolfan Materion Rhyngwladol Cymru (a ariannwyd gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri) yn cefnogi rhwydweithio a datblygu ystod eang o fentrau academaidd a chymdeithas sifil – a fydd yn parhau yn ystod 2019-24 drwy ein rhaglen Gweithredu Byd-eang – gyda’r nod o ddatblygu’r canlynol:
- gwybodaeth a dealltwriaeth o Dreftadaeth Heddwch Cymru;
- dylanwad rhyngwladoldeb ar hunaniaeth, gwleidyddiaeth a rhagolygon cenedlaethol Cymru heddiw; ac
- effaith ar faterion cyfoes wrth lywio rhan Cymru yn y byd ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.
Yn ogystal â chyhoeddi ei chyfres o Nodweddion Heddychwyr ei hun, sy’n dwyn ynghyd darnau enfawr o waith ymchwil a gwaith gan amryw o gyfranwyr, mae Canolfan Materion Rhyngwladol Cymru yn parhau i gydweithio gydag academyddion ar draws amrywiaeth o ddisgyblaethau a sefydliadau.
Roedd gwaith a wnaed drwy raglen Cymru dros Heddwch yn ystod 2014-19 yn cynnwys ymchwil ôl-raddedig, lleoliadau israddedig ac i fyfyrwyr, a chynadleddau academaidd / cymdeithas sifil a chyfnewidfeydd dysgu; mae rhai o’r prif enghreifftiau yn cynnwys:
Cefnogi ymchwil a chyhoeddiadau Ôl-raddedig / Doethurol
- ‘Mecca Newydd’ – y Deml Heddwch fel Eicon Diwylliannol – Dr Emma West, Adran Llenyddiaeth ac Astudiaethau Diwylliannol Prifysgol Birmingham / Cymrawd yr Academi Brydeinig.
- Cymru, yr Arglwydd David Davies a’r Byd – Dr Jan Ruzicka, Adran Gwleidyddiaeth Ryngwladol Prifysgol Aberystwyth a Chadeirydd Sefydliad Coffa David Davies.
- Cymru a Chynghrair y Cenhedloedd – Dr Tomas Irish a Stuart Booker, Prifysgol Abertawe (Hanes).
- Rhyngwladoldeb Gymreig a Chymdeithas Sifil – Dr. Elin Royles, Adran Gwleidyddiaeth Ryngwladol Prifysgol Aberystwyth.
- Gwrthwynebiad i’r Rhyfel Byd Cyntaf yng Nghymru a Gwrthwynebwyr Cydwybodol – Dr Aled Eirug, Adran Hanes Prifysgol Abertawe – Grŵp Llywio a chyfrannwr ar gyfer arddangosfa ‘Cred a Gweithred’.
- Cofrestr Pearce o Wrthwynebwyr Cydwybodol – Dr Cyril Pearce, Prifysgol Huddersfield – Mae Cyril wedi cyfrannu’n hael ei ‘ymchwil bywyd’ i Wrthwynebwyr Cydwybodol, er mwyn galluogi Canolfan Materion Rhyngwladol Cymru i gynnig cronfa ddata chwiliadwy o Wrthwynebwyr Cydwybodol o Gymru drwy ein Map Heddwch.
- Olrhain ffoaduriaid Gwlad Belg – Christian Declercq, Coleg Prifysgol Llundain a Phrifysgol Gent, Gwlad Belg.
- Presenoldeb a Dylanwad Milwrol yng Nghymru – comisiynwyd gan Academi Heddwch Cymru a chyhoeddusrwydd gan Ganolfan Materion Rhyngwladol Cymru/Cymru dros Heddwch.
- Athroniaeth a’r Deml Heddwch – Huw Williams, Prifysgol Caerdydd (Cyfathrebu ac Athroniaeth)
- 95 mlynedd o Neges Heddwch ac Ewyllys Da – Siwan Fflur Dafydd, Prifysgol Birmingham
- Llyfr ac ap Llwybr Heddwch Caerdydd – Jon Gower, Awdur a Darlledwr
- ‘Mentro Herio’: Gwrthwynebwyr Cydwybodol Llansawel – Philip Adams
- ‘Pererindod Heddwch’: Bywyd George M Ll Davies – Jen Llewellyn, Prifysgol Aberystwyth (Hanes)
- Deiseb a Phererindod Heddwch Merched Cymru – Lowri Ifor ap Glyn, Prifysgol Bangor (Cymraeg)
- ‘Yr Eryr a’r Golomen’ – Hanes CND Cymru ac ymgyrchu dros Heddwch yn ystod yr wythdegau – Bethan Sian Jones, Prifysgol Aberystwyth (Hanes a Hanes Cymru)
Lleoliadau Ymchwil Israddedig
- Arolwg o Sefydliadau Heddwch Ledled y Byd, 2015 – Emily Forbes, Prifysgol Caerdydd
- Nodweddion Ymchwil ‘Hanesion Cudd’ Diwrnod Gwrthwynebwyr Cydwybodol, 2015 – Judith Newbold, Prifysgol Caerdydd
- Treftadaeth Gwirfoddoli yng Nghaerdydd, 2016 – Hannah Sweetapple, Adran Hanes Prifysgol Caerdydd / Prosiect ‘Chronicle’ Canolfannau Gwirfoddol (Lleoliad 3 mis a ariannwyd gan Santander)
- Arolygon Agweddau at Heddwch, 2017 – Trystan Cullinan, Astudiaethau Gwleidyddol Prifysgol Aberystwyth
- Lleoliad Archifau’r Deml Heddwch, Rob Laker (Hanes, Prifysgol Abertawe) ac Emily Franks (Cadwraeth, Prifysgol Caerdydd), haf 2019
Dod ag Academyddion Ynghyd a Rhannu Ymchwil
- Cynhadledd ‘Herio Hanesion’ 2016 – gweithio gyda Dr. Jenny Kidd, JOMEC, Ysgol Newyddiaduraeth, y Cyfryngau a Diwylliant Prifysgol Caerdydd
- Symposiwm Cymru yn Fflandrys, Tachwedd 2017 – Cymru’n Cofio a Phrifysgol Caerdydd (yn cynnwys llawer o brosiectau ymchwil a gefnogir gan Gymru dros Heddwch)
- Cynhadledd ‘Hanes Heddwch’ Cymru Medi 2018 – yr Athro Mererid Hopwood, Adran Llenyddiaeth Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant.
- Cynhadledd(au) ‘Canfod Ffoaduriaid Gwlad Belg’, Prifysgol Leuven, Brwsel 13 Medi 2018 – Christian Declercq ac Alison Fell, Prifysgol Leeds; Tony Vitti, Ffoaduriaid yn y Rhyl; a Janet Bradshaw, Ffoaduriaid o Wlad Belg yn Nhalacharn.
- ‘Cofio Heddychwyr y Rhyfel Mawr‘ – cynhadledd Goffa Cadoediad WW100 yn 2019 ym Mlaenau Ffestiniog, dan arweiniad Dr Aled Eirug, Ifor ap Glyn a Liz Saville Roberts AS.
- Teml80 – Gwaddol Canmlwyddiant WW100 gyda Syr Deian Hopkin (Cynghorydd Arbennig y Prif Weinidog ar y Rhyfel Mawr), Dr Aled Eirug a’r Athro Mererid Hopwood
- Teml80 – Seminar Menywod, Rhyfel a Heddwch gyda Dr Lee Karen Stow, Prifysgol Hull; Dr Dinah Evans, Prifysgol Bangor; Katrina Gass, WILPF; Iona Price, Heddwch Nain Mamgu; Bethan Sian Jones, CND; Frankie Armstrong, Cyfanswoddwr Caneuon.
