
Mae’r dudalen hon yn dwyn ynghyd adnodd ‘cyfeirio hawdd’ ar gyfer ymgyrchwyr, athrawon, blogwyr a grwpiau cymunedol ar draws Cymru sy’n ceisio cysylltu eu gweithgareddau â digwyddiadau ehangach yng Nghymru a’r byd.
- Mae ‘Diwrnodau y Cenhedloedd Unedig’ thematig yn gysylltiedig â’u mentrau byd-eang perthnasol. (gan fod cannoedd o arsylwadau gan y Cenhedloedd Unedig, rydym wedi ceisio bod yn ddetholus gan ddewis y rhai sydd fwyaf perthnasol i ryngwladolwyr Cymru; i’r rhai sy’n chwilio am y Diwrnod Te, Diwrnod Gwenyn neu Ddiwrnod y Môr Rhyngwladol, chwiliwch ymhellach yng Nghalendr Arsylwadau’r Cenhedloedd Unedig.
- Mae digwyddiadau diwylliannol Cymreig mawr fel Dydd Gŵyl Dewi, Gwyliau ac Eisteddfodau’n gysylltiedig â’u cyrff trefnu.
- Mae pen-blwyddi ‘Treftadaeth Heddwch’ Cymru yn cael eu cynnwys, fel y Deml Heddwch, Apêl Heddwch Menywod 1923, a dyddiadau ar gyfer WCIA a Sefydliadau Dinesig Sifil eraill Cymru
- Nodir tymhorau ysgolion a gwyliau cyhoeddus er mwyn cyfeirio atynt, gyda dolenni i ganllawiau’r Llywodraeth, ynghyd â gwyliau crefyddol pwysig ar draws prif grwpiau ffydd y DU.
- Mae’r rhan fwyaf o ddyddiadau’n digwydd bob blwyddyn (gyda rhywfaint o amrywiaeth ar gyfer digwyddiadau a gwyliau cyhoeddus). Mae’r rhestr hon yn gywir ar gyfer 2023-24, gall digwyddiadau unigol ar gyfer y blynyddoedd i ddod symud ychydig ddyddiau y naill ffordd neu’r llall.
- Rydym yn gobeithio cylchdroi’r rhestr bob tri mis fel bod y ‘chwarter’ presennol yn ymddangos ar y top, a diweddaru unrhyw newidiadau.
Os fyddwch chi’n yn sylwi ar unrhyw ddyddiadau (neu adnoddau/dolenni defnyddiol) a fyddai’n ddefnyddiol i’w hychwanegu, e-bostiwch walesforpeace@wcia.org.uk.
Chwarter yr HYDREF
Hydref
1-31 Hyd – Mis Hanes Pobl Dduon ar draws y DU
5 Hydref – Diwrnod Athrawon y Byd [UNESCO] ((27 C/INF.7))
11 Hydref – Diwrnod Rhyngwladol yr Eneth (A/RES/66/170)
11 Hyd – WCIA50, Pen-blwydd agor WCIA, Canolfan Materion Rhyngwladol Cymru ar 11 Hyd 1973
17 Hyd – Diwrnod Rhyngwladol ar gyfer Dileu Tlodi (A / RES / 47/196)
24 Hyd – Diwrnod y Cenhedloedd Unedig (A/RES/168 (II)) – rhestr o benblwyddi’r Cenhedloedd Unedig
27 Hyd – Pen-blwydd Cynhadledd 1af Cymdeithas y Cenhedloedd Unedig yng Nghymru, olynydd Undeb Cynghrair y Cenhedloedd Cymru ar ôl yr Ail Ryfel Byd, 27 Hydref 1945.
30 Hyd-3 Tach – Gwyliau Hanner Tymor Ysgolion Cymru
31 Hyd – Calan Gaeaf (yn cael ei ddathlu’n rhyngwladol)
Tachwedd
4 Tach – Gŵyl Cofio Cymru, Neuadd Dewi Sant, yn dechrau wythnos o weithgareddau Cofio ar draws y DU
5 Tach – Diwrnod Guto Ffowc, DU
11 Tach – Diwrnod y Cofio am 11.00 ar 11/11/11 (cydgysylltiad y DU gan y Lleng Brydeinig);
12 Tach – Sul y Cofio
12 Tach – Diwali (Hindŵ, Sikh a Jain)
17 Tach – BBC – Plant Mewn Angen i godi arian ar draws y DU
20 Tach – Diwrnod Plant y Byd (A/RES/836(IX))
20 Tachwedd – Pen-blwydd Cynhadledd UNESCO 1af ym Mharis, 20 Tachwedd – 10 Rhagfyr 1946 (cymeradwyo Cyfansoddiad a dibenion a ddrafftiwyd gan Bwyllgor Cymru o dan y Parch Gwilym Davies)
23 Tach – 85 mlynedd ers agor y Deml Heddwch ac Iechyd, 23 Tachwedd 1938.
29 Tachwedd – Diwrnod Rhyngwladol o Undod gyda’r Bobl Palesteinaidd (A/RES/32/40B)
30 Tach – Diwrnod St Andrews (Yr Alban)
Rhagfyr
1 Rhagfyr – Diwrnod AIDS y Byd
2 Rhagfyr – Diwrnod Rhyngwladol Diddymu Caethwasiaeth (A/RES/317(IV))
3 Rhagfyr – Diwrnod Rhyngwladol Pobl ag Anableddau (A/RES/47/3)
10 Rhag – Apêl Heddwch Eglwysi Cymru i America – pen-blwydd cyflwyno yn Detroit, ar 10 Rhagfyr 1925, i Gyngres Cyngor Ffederal Eglwysi Crist yn America, gan y Parch Gwilym Davies.
8-15 Rhag – Hannukkah (Iddewig)
10 Rhagfyr – Diwrnod Hawliau Dynol (A/RES/423 (V)) ac UN75 Dathlu 75 mlynedd y Datganiad Cyffredinol o Hawliau Dynol
18 Rhag – Diwrnod Rhyngwladol yr Ymfudwyr (A / RES / 55/93)
20 Rhagfyr – Diwrnod Rhyngwladol Cydsefyll Dynol (A/RES/60/209)
23 Rhagfyr – 7 Ionawr – Gwyliau Nadolig Ysgolion Cymru
25-26 Rhag – Gwyliau Banc Dydd Nadolig a San Steffan
Chwarter y Gaeaf
Ionawr
1 Ionawr – Gŵyl y Banc Dydd Calan, Addunedau’r Flwyddyn Newydd ar gyfer byd gwell!
8 Ion – Dechrau Tymor y Gwanwyn Ysgolion (hyd at 22 Mawrth)
10 Ion – Pen-blwydd cyfarfod sefydlwyr Undeb Cynghrair y Cenhedloedd Cymru yn Llandinam, Powys, 1922
10 Ion – Pen-blwydd Cynulliad Cyffredinol 1af y Cenhedloedd Unedig yn Llundain, 10 Ionawr-14 Chwefror 1946, gyda llawer o gyfranogiad y Deml Heddwch (trefnwyr, ysgrifenyddion, siaradwyr a chôr)
24 Ion – Diwrnod Rhyngwladol Addysg (A/RES/73/25)
27 Ion – Diwrnod Cofio’r Holocost yn y DU; Cenhedloedd Unedig – Diwrnod Rhyngwladol Coffáu Dioddefwyr yr Holocost (A/RES/60/7)
Chwefror
01 Chwe – Wythnos Cytgord Rhyng-ffydd y Byd,1-7 Chwefror (A/RES/65/5)
02 Chwe – Apêl Heddwch dros Merched, 2 Chwe 1924, Ymadawodd Annie H-G a’i dirprwyaeth o Euston / Porthladd Lerpwl ar y Daith Heddwch yn America.
06 Chwe – Ymwybyddiaeth o Anffurfio Organau Cenhedlu Benywod: Diwrnod Rhyngwladol Dim Goddefgarwch i Anffurfio Organau Cenhedlu Benywod (A/RES/67/146)
06 Chwe – pen-blwydd Cofeb Cynhadledd Diarfogi’r Byd 1932 o Gymru yn cael ei chyflwyno i Arlywydd WDC, yr Arthur Henderson yng Ngenefa.
10 Chwe – Blwyddyn Newydd Tsieineaidd y Ddraig (2024, newidiadau yn flynyddol gyda chylchoedd lleuad; 29 Ion 2025; 17 Chwef 2026; 6 Chwef 2027). Dechrau gwyliau cenedlaethol wythnos 1 yn Tsieina, ac ar gyfer llawer o ddiaspora Tsieineaidd.
11 Chwe – Cyrhaeddodd dirprwyaeth Apêl Heddwch Menywod Efrog Newydd 11 Chwe 1924
12-16 Chwe –Hanner Tymor y Gwanwyn i Ysgolion
19 Chwe – Deiseb Heddwch y Menywod a chist yn cael eu cyflwyno i Fenywod America yng Ngwesty Biltmore, Efrog Newydd 19 Chwe 1924
20 Chwe – Diwrnod Cyfiawnder Cymdeithasol y Byd (A/RES/62/10)
21 Chwe – Diwrnod Mamiaith Rhyngwladol (A/RES/56/262) – dathlu’r Gymraeg ochr yn ochr ag ieithoedd byw ar draws y byd
21 Chwe – Cofeb Apêl Heddwch y Merched yn cael ei chyflwyno i Arlywydd yr Unol Daleithiau Calvin Coolidge yn y Tŷ Gwyn, Washington 21 Chwef 1924
24 Chwe – Taith Heddwch Menywod yr Unol Daleithiau yn cychwyn o Washington tuag at Chicago (dychwelyd i Efrog Newydd ar 19 Mawrth 1924)
Mawrth
01 Maw – Dydd Gŵyl Dewi, diwrnod cenedlaethol Cymru
05 Mawrth – Diwrnod Rhyngwladol Ymwybyddiaeth Diarfogi ac Atal Twf Arfogaeth (A/RES/77/51)
08 Mawrth – Diwrnod Rhyngwladol y Menywod; IWD2024 yn Lloegr;
10 Mawrth – Sul y Mamau
11 Maw-8 Ebr – Ramadan (Islam)
12 Mawrth – Pen-blwydd sefydlu Dolen Cymru, Cyswllt Lesotho Cymru, 12 Mawrth 1985
17 Mawrth – Dydd Sant Padrig (Iwerddon)
19 Mawrth – 1924 Taith Heddwch Menywod yr Unol Daleithiau yn dychwelyd i Ddinas Efrog Newydd yn barod ar gyfer y fordaith adref i Gymru
20 Mawrth – Diwrnod Rhyngwladol Hapusrwydd (A/RES/66/281)
21 Mawrth – Diwrnod Rhyngwladol ar gyfer Dileu Gwahaniaethu ar sail Hil (A/RES/2142 (XXI)
21 Mawrth – Diwrnod Barddoniaeth y Byd [UNESCO]
21 Mawrth – Diwrnod Rhyngwladol y Coedwigoedd (A/RES/67/200)
22 Mawrth – Diwrnod Dŵr y Byd (A/RES/47/193)
23 Maw-7 Ebrill – Gwyliau Pasg Ysgolion / diwedd Tymor y Gwanwyn
24 Mawrth – Diwrnod Twbercwlosis y Byd [WHO]
25 Mawrth – Diwrnod Rhyngwladol Cofio Dioddefwyr Caethwasiaeth a’r Fasnach Gaethwasiaeth Trawsatlantig (A/RES/62/122)
29 Maw-1 Ebr – Gwyliau Banc y Pasg (Dydd Gwener y Groglith/Dydd Llun Pasg)
Chwarter y GWANWYN
Ebrill
1 Ebrill – Diwrnod Ffŵl Ebrill (tan 12.00!)
7 Ebrill – Diwrnod Iechyd y Byd (WHA/A.2/Res.35)
8 Ebrill – Seremoni Carreg Sylfaen y Deml Heddwch, a osodwyd ar 8 Ebrill 1937 gan yr Arglwydd Halifax (Casgliad PCW erthygl nodwedd.
8 Ebrill – Dechrau Tymor yr Haf i Ysgolion (hyd at 22 Gorffennaf)
9 Ebrill – Eid al-Fitr / diwedd Ramadan (Islam)
22-30 Ebrill – Gŵyl y Bara Croyw (Iddewig)
23 Ebrill – Dydd San Siôr (Lloegr)
23 Ebrill – Diwrnod y Llyfr [UNESCO)
24 Ebrill – Diwrnod Rhyngwladol Amlochrogiaeth a Diplomyddiaeth dros Heddwch (A/RES/73/127)
Mai
6 Mai – Gŵyl Banc Calan Mai
8 Mai – Diwrnod VE, pen-blwydd diwedd yr Ail Ryfel Byd yn Ewrop (Diwrnod ‘Buddugoliaeth yn Ewrop’), 8 Mai 1945
15 Mai – Diwrnod Rhyngwladol Gwrthwynebwyr Cydwybodol, DU
16 Mai – Diwrnod Rhyngwladol Byw Gyda’n Gilydd mewn Heddwch (A/RES/72/130)
18 Mai – Diwrnod Heddwch ac Ewyllys Da – dyddiad darlledu traddodiadol ar gyfer Neges Heddwch ac Ewyllys Da Ieuenctid Cymru o 1923 hyd heddiw.
20 Mai – Dydd Llun Sulgwyn (Sulgwyn yn draddodiadol oedd y ‘cynulliad heddwch’ blynyddol ar gyfer Undeb Cynghrair y Cenhedloedd Cymru trwy’r 1920au-30au)
23 Mai – Pen-blwydd Cynhadledd Menywod Cymru yn Aberystwyth, 23 Mai 1923, a gychwynnodd Apêl Heddwch y Menywod i America.
23 Mai-2 Mehefin – Gŵyl Lenyddiaeth y Gelli, Y Gelli Gandryll, Powys
27 Mai – Gŵyl y Banc y Gwanwyn
27-31 Mai – Egwyl Hanner Tymor yr Haf i Ysgolion
27 Mai-1 Mehefin – Eisteddfod yr Urdd 2024, Maldwyn (Meifod ger y Trallwng) – 2025 Urdd @ Margam, Port Talbot 26-31 Mai 2025
Mehefin
5 Mehefin – Diwrnod Amgylchedd y Byd (A/RES/2994 (XXVII))
15 Mehefin –Pen-blwydd y Brenin (Y Gymanwlad|)
16 Mehefin – Pen-blwydd marwolaeth yr Arglwydd David Davies, 16 Mehefin 1944
17 Mehefin – Eid al-Adha (Islam)
20 Mehefin – Diwrnod Ffoaduriaid y Byd (A/RES/55/76) ac Wythnos y Ffoaduriaid yng Nghymru 19-24 Mehefin (cydlynir gan Gyngor Ffoaduriaid Cymru)
22 Mehefin – Diwrnod Windrush
24 Mehefin – Diwrnod Rhyngwladol Menywod mewn Diplomyddiaeth (A/RES/76/269)
25 Mehefin – 3 Gorffennaf – Pen-blwydd Cyngres Heddwch y Byd 1926 yn Aberystwyth, Ffederasiwn Rhyngwladol Cymdeithasau Cynghrair y Cenhedloedd (IFLNS)
30 Mehefin – Diwrnod Rhyngwladol Seneddwyr (A/RES/72/278)
Chwarter yr Haf
Gorffennaf
2-7 Gorffennaf – Eisteddfod Ryngwladol Llangollen, Sir Ddinbych
5 Gorffennaf – Pen-blwydd ‘Diwrnod Penodedig’ y GIG ar 5 Gorffennaf 1948, pan lansiwyd Gwasanaeth Iechyd Gwladol y DU (gweler y digwyddiad NHS75)
11 Gorffennaf – Diwrnod Poblogaeth y Byd (A/RES/45/216)
15 Gorffennaf – Diwrnod Sgiliau Ieuenctid y Byd (A/RES/69/145)
18 Gorffennaf – Diwrnod Rhyngwladol Nelson Mandela (A/RES/64/13)
22 Gorffennaf – Dechrau Gwyliau Haf Ysgolion Cymru (hyd at 2 Medi 2024 –dyddiadau blwyddyn ysgol 2024-25)
22-25 Gorffennaf – Sioe Frenhinol Cymru, Llanfair-ym-Muallt
30 Gorffennaf – Diwrnod Rhyngwladol Cyfeillgarwch (A/RES/65/275)
Awst
3-10 Awst – Eisteddfod Genedlaethol 2024 ym Mhontypridd, RhCT (Eisteddfod 2025 yn Wrecsam)
4 Awst – Pen-blwydd ’Dechrau’r Rhyfel Byd Cyntaf’ 4 Awst 1914
6 Awst – Diwrnod Hiroshima yn erbyn Arfau Niwclear, digwyddiadau yn y DU a gydlynir gan CND
9 Awst – Diwrnod Rhyngwladol Pobl Frodorol y Byd (A/RES/49/214)
12 Awst – Diwrnod Ieuenctid Rhyngwladol (A/RES/54/120
19 Awst – Diwrnod Dyngarol y Byd (A/RES/63/139
23 Awst – ’Diwrnod Rhyngwladol Coffáu’r Fasnach Gaethweision a’i Diddymu [UNESCO]
26 Awst – Gŵyl y Banc yr Haf
Medi
2 Medi – Dechrau Tymor yr Hydref i Ysgolion (dyddiadau tymor 2024-25 yma)
2 Medi – Pen-blwydd diwedd yr Ail Ryfel Byd (yn y Môr Tawel), 2 Medi 1945
3 Medi – Pen-blwydd Dechrau’r Ail Ryfel Byd, 3 Medi 1939
5 Medi – Diwrnod Rhyngwladol yr Elusen (A/RES/67/105)
8 Medi – Diwrnod Llythrennedd Rhyngwladol [UNESCO] (UNESCO 14 C/Penderfyniad 1.441)
15 Medi – Diwrnod Rhyngwladol Democratiaeth (A/RES/62/7)
15-17 Medi 2023 / 2-4 Hyd 2024 – Rosh Hashanah, Blwyddyn Newydd Iddewig
21 Medi – Diwrnod Rhyngwladol Heddwch (A/RES/36/67)