Hawliau Dynol, Humanitarian, Immigration, Refugees and Asylum, Rhyfel a Gwrthdaro, Temple of Peace / Teml Heddwch, Tlodi a datblygiad, WCIA history

Cymru dros Heddwch yn Israel a Phalesteina

Comment
Wikimedia Commons

Mae Cymru a’r byd yn gwylio mewn arswyd o flaen y sefyllfa ddyngarol sy’n datblygu a’r gwrthdaro sy’n gwaethygu yn Israel a Phalesteina ym mis Hydref 2023, yn dilyn yr ymosodiadau digynsail ar gymunedau Israel yn gynnar yn y bore ar 7 Hydref gan derfysgwyr Hamas.

Wrth i ymateb milwrol llywodraeth Israel gynyddu, mae miliynau lawer bellach yn cael eu dal yn un o’r argyfyngau dyngarol mwyaf difrifol mewn hanes hir o wrthdaro yn y Dwyrain Canol.

Mae miloedd o sifiliaid Israelaidd wedi cael eu lladd a’u llofruddio, a channoedd yn rhagor wedi eu cymryd yn wystlon yn yr ymosodiadau gwaethaf (ac annisgwyl) a welwyd ar Israel ers Rhyfel Yom Kippur ym 1967. Mae Llywodraeth Israel a’r fyddin wedi ymateb gydag ymgyrch o fomio adeiladau a seilwaith yn Ninas Gaza, a thorri cyflenwadau hanfodol bywyd fel dŵr, trydan, tanwydd a bwyd i Llain Gaza gyfan, llain anghysbell o arfordir 25 milltir wrth 5 milltir, sy’n gartref i dros 2 filiwn o bobl, un o’r ardaloedd mwyaf poblog ar y ddaear. Ar 13 Hydref, cyhoeddodd Israel gyfarwyddyd i dros 1 miliwn o drigolion adael a ‘symud i’r de’ o fewn 24 awr, cyn ymosodiad disgwyliedig ar y tir.

Apeliadau Dyngarol

Mae nifer o apeliadau dyngarol wedi cael eu lansio i gefnogi miliynau lawer o sifiliaid diniwed sy’n cael eu dal yn y croestanio – gan gynnwys Cronfa Achub y Plant (SCF), y Groes Goch Ryngwladol, a Medecins Sans Frontieres (MSF) – ac mae arweinwyr Seneddol Cymru wedi galw am Heddwch yn wyneb y sefyllfa sy’n gwaethygu.

Ymateb Dyngarol i Ddad-ddwysáu’r Gwrthdaro

Mae WCIA yn ymuno â chymdeithas sifil ar draws y byd i gondemnio gweithredoedd eithafwyr milwriaethus Hamas yn gwbl ddiamwys wrth ymosod, herwgipio a llofruddio dynion, menywod a phlant yn Israel.

Rydym yn sefyll mewn undod gydag Israeliaid cyffredin, Palestiniaid a phobl o bob cenedl sy’n cael eu heffeithio gan y gwrthdaro. Mae WCIA yn ymuno â’r gymuned ryngwladol i alw ar Hamas i ryddhau gwystlon ac i roi’r gorau i bob trais. Rydym yn ymuno â galwadau ar i Lywodraeth Israel amddiffyn ei ffiniau a’i diogelwch hefyd, yn unol â chyfraith ddyngarol ryngwladol a rheolau rhyfel, ac i ddiogelu coridorau ar gyfer cymorth dyngarol i sifiliaid a ddaliwyd yn y croestanio, fel y mynegwyd gan Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, António Guterres mewn anerchiad i’r wasg ar 9 Hydref 2023

“I recognize the legitimate grievances of the Palestinian people. But nothing can justify acts of terror & the killing, maiming & abduction of civilians. I reiterate my call to immediately cease these attacks & release all hostages.

I recognize Israel’s legitimate security concerns, I also remind Israel that military operations must be conducted in strict accordance with int’l humanitarian law. Civilians must be respected & protected at all times. Civilian infrastructure must never be a target.”

Antonio Guterres, Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig

Bod yn Ddynol: Cefnogi Lleisiau dros Heddwch yn y Croestanio

Rydym yn galw ar sylwebyddion ar bob ochr, yn enwedig ymhlith actorion gwleidyddol, y wasg a’r cyfryngau, i wneud gwahaniaethau clir rhwng gweithredoedd eithafwyr Hamas, poblogaeth Palesteina a’r gymuned Arabaidd ehangach; ac yn yr un modd, gweithredoedd Llywodraeth Israel, poblogaeth ehangach Israel, a’r gymuned Iddewig ryngwladol.

Mewn amgylchedd cyfryngau cymdeithasol a newyddion sy’n megino polareiddio, mae WCIA yn annog sylwebyddion ac unigolion i glywed lleisiau’r rhai sy’n galw am heddwch ac am atebion heddychlon, fel:

“Whether this current war results in another status quo in Gaza, as past wars have, or a reoccupation of Gaza by Israel, this violence will not aid the aims of safety, equality, freedom, and peace for all people between the river and the sea. In the words of renowned theologian, political analyst, and former FOR executive director, A.J. Muste, ‘There is no way to peace. Peace is the way.””

Ariel Gold, Y Gymrodoriaeth Gymodi Ryngwladol

Adnoddau a Safbwyntiau ar y Gwrthdaro rhwng Israel a Phalesteina

Mae WCIA wedi curadu ystod o ddolenni ac adnoddau i gefnogi pobl ar draws Cymru i archwilio a deall y gwrthdaro presennol a’r hanes hir y tu ôl iddo yn well. Mae’r adnoddau hyn yn cael eu dewis yn fwriadol i gyflwyno ystod eang o safbwyntiau, ac nid ydynt yn cynrychioli barn swyddogol WCIA; rydym yn ceisio rhannu ffyrdd y gall pobl yng Nghymru ddysgu mwy am faterion byd-eang, gweithredu a dangos undod.

Cymunedau o ymsefydlwyr yn y Tiriogaethau Palesteinaidd Meddianedig, sydd wedi dadleoli miloedd lawer o ddinasyddion Palesteina (Wikimedia Commons)

Sefydliadau Dyngarol ‘ar lawr gwlad’ yn Gaza

Safbwyntiau Cymdeithas Sifil

  • Cyngor Arweinyddiaeth Iddewig y DU
  • Cyngor Mwslimiaid Cymru: Canllaw i Rieni ac Ysgolion (2021)
  • Canolfan Dreftadaeth Iddewon Cymreig
  • Cymunedau a Chynulleidfaoedd Iddewig yng Nghymru
  • Ymgyrch Cydsefyll gyda Phalesteina
  • Btselem – Canolfan Wybodaeth Israel ar Hawliau Dynol
  • Na’amod – mudiad o Iddewon yn y DU sy’n ceisio rhoi terfyn ar gefnogaeth ein cymuned i feddiannaeth, ac i urddas, rhyddid a democratiaeth i’r holl Balesteiniaid ac Israeliaid.
  • Uned y Myfyrwyr Iddewig (UJS) DU
  • Y Gymrodoriaeth Gymodi Ryngwladol (FOR) Datganiad Rhyngwladol

 

Ffynonellau a Safbwyntiau Newyddion

Proffiliau Gwledydd a Gwybodaeth Ddyngarol

Cefndir Hanesyddol i’r Gwrthdaro

Mae gan wrthdaro Israel – Palesteina wreiddiau yn mynd yn ôl canrif lawn, i Ddatganiad Balfour 1917, pan oedd Palesteina yn Fandad Prydeinig. Sefydlwyd Gwladwriaeth Israel ym 1948, ar ôl i erchyllterau Holocost yr Ail Ryfel Byd danio galwadau am famwlad Iddewig ddiogel. Fodd bynnag, creodd methiant y ddwy broses i gynnwys poblogaeth bresennol Palesteina wrthdaro meddiannaeth a pharhaol dros dir, adnoddau, crefydd a rheolaeth wleidyddol. Ers hynny, mae achosion olynol o wrthdaro wedi symud ffiniau tiriogaethau cydnabyddedig Israel a Phalesteina Feddianedig, y mae cystadlu ffyrnig am eu meddiant.

Mae’r ymdrechion i adeiladu heddwch ar sail ‘Ateb Dwy Wlad’ wedi dod yn bryfoclyd o agos ar adegau mewn hanes, yn enwedig yn Uwchgynhadledd Camp David 2000; ond yn aml mae’r ymdrechion heddwch wedi cael eu dryllio gan erchyllterau terfysgol — fel sydd wedi digwydd eto yn 2023 (wrth i Gytundeb Abraham a Chytundeb Heddwch yr Unol Daleithiau / Israel / Saudi fod wedi bod yn datblygu.

Cyfeiriadau defnyddiol

International Community response to Israel Gaza Conflict: Purple = Israel allies; Orange = Palestine allies; Green = Neutral. Source: Wikipedia

Beth y Gallaf ei Wneud?

  1. Rhoi arian tuag at apeliadau dyngarol sy’n cefnogi dioddefwyr yr ymosodiadau, a’r gwrthdaro cynyddol (dolenni uchod)
  2. Cefnogi mudiadau ac elusennau cymdeithas sifil sy’n eiriol dros ffyrdd heddychlon o gyflawni cyd-ddibyniaeth rhwng pobl Israel a Phalesteina
  3. Addysgu – dysgu am hanes hir gwrthdaro Israel / Palesteina, ac ymdrechion tuag at Heddwch ar sail Ateb Dwy Wlad.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *